Hebatnya Sultan Kedah ni, bukan koman koman. Sultan tara tu angpa bayang, hang tengok Menteri (Besaq) la ni. Sultan hebat lagu tu tak akan pilih Menteri Besaq cokia macam Amir tu. Inci pun tak berapa cukup.

Translation: How amazing the Sultan of Kedah is, not an ordinary (entity/power). Can you just imagine the great Sultan, see the current Mentri Besar (me). The great Sultan (Kedah) like that won't elect a useless Mentri Besar just like that Amir (Amirudin Shari). He's unfit for duties.

Pada malam 11 Julai 2023, semasa ceramah politik di Selayang, sebuah pekan di Daerah Gombak, Selangor untuk pilihan raya negeri Malaysia 2023 yang akan datang, Muhammad Sanusi telah dilaporkan memperkecilkan dan membuat perbandingan antara sultan Kedah dan Selangor, dan berkata pemerintah Kedah tidak akan melantik Amirudin Shari sebagai Menteri Besar. Kenyataan beliau telah menimbulkan kemarahan di seluruh negara, khususnya rakyat Selangor kerana Institusi Diraja Melayu harus dihormati seperti yang dinyatakan dalam Rukun Negara kedua. Ini kerana sultan-sultan Malaysia memainkan peranan yang besar dalam istiadat, termasuk bertindak sebagai penjaga agama Islam di negara majoriti Islam itu, dan sangat dihormati.[39]

Muhammad Sanusi membuat perbandingan antara Sultan Kedah (Al-Aminul Karim Sultan Sallehuddin Sultan Badlishah) dan Sultan Selangor (Sultan Sharafuddin Idris Shah) dalam melantik Amirudin sebagai Menteri Besar pada 2018 selepas kemenangan Pakatan Harapan yang tidak pernah berlaku sebelum ini dalam Pilihan Raya Umum ke-14 yang dilabelkannya menggunakan Dialek Kedah-Utara sebagai 'Cokia' (substandard atau tidak berguna) and body shamed him as 'Inci Pun Tak Berapa Nak Cukup' (Inggeris: unfit for duties).

Disebabkan kenyataan baginda itu, banyak laporan polis telah dibuat dan juga wakil bagi pihak Sultan Selangor sendiri, Majlis Diraja Selangor, telah membuat tindakan undang-undang untuk mengambil Sanusi sebagai perkara yang serius (jenayah). Datuk Emran Abdul Kadir, salah seorang ahlinya menyatakan Sanusi mesti segera memohon maaf kerana mempertikaikan hak prerogatif Sultan.

Tokoh terkenal lain yang bersuara menentang Sanusi ialah, Hashim Jasin, Ketua Rohani PAS mengingatkan Sanusi supaya menjaga mulutnya. Sebaliknya, bekas Menteri Kesihatan Khairy Jamaluddin menyatakan bahawa melihat mulutnya tidak akan mengubah imej gung-ho. Kemudian, Presiden UMNO Ahmad Zahid Hamidi memberitahu orang Kedah supaya tidak mengundi joker kerana dia merujuk kepada Sanusi semasa pilihan raya negeri akan datang. Seterusnya, Menteri Komunikasi dan Digital, Fahmi Fadzil mengecam dakwaan penghinaan Sanusi terhadap Sultan Selangor dengan meminta baginda bersiap sedia menghadapi akibatnya. Begitu juga, Menteri Dalam Negeri, Saifuddin Nasution Ismail yang memberitahu akhbar bahawa isu berkaitan 3R (Kaum, Agama, dan Royalti) mempunyai akibat negatif yang mana Sanusi mesti bertanggungjawab atas tindakannya dan kerajaan mempunyai banyak kesan. perkara lain yang perlu dilakukan daripada mengharamkan akaun TikToknya.

Selepas bantahan itu, pada 14 Julai 2023, membuat sidang akhbar Sanusi mengeluarkan surat permohonan maaf rasmi kepada Sultan dan memberitahu akhbar bahawa kata-katanya telah diambil di luar konteks. Sanusi turut mengesahkan telah memberikan keterangannya kepada polis untuk melengkapkan siasatan berhubung laporan yang dilancarkan Pemuda PKR dan parti politik lain. Beliau dimaklumkan oleh Pejabat Diraja Selangor bahawa Sultan telah menjawab surat baginda yang enggan mendedahkan kandungan surat yang dijawab itu kerana menghormati golongan bangsawan Institusi Diraja Selangor.[40]

Menjawab kenyataan itu, Menteri Besar Amiruddin Shari berang dengan kenyataan itu dan memberitahu Sanusi harus bertanggungjawab terhadap komen tersebut dan mesti bertindak lebih bertanggungjawab mengikut kedudukannya. Beliau menggesa Sanusi belajar daripadanya bagaimana untuk membangunkan Kedah dan berhenti berbohong kepada pengundinya dan rakyat jelata. Beliau juga berasa hairan tentang permohonan maafnya dan mengingatkan rakyat Malaysia supaya menumpukan kepada fakta dan data untuk membantu membangunkan negeri dan negara masing-masing.

Pada 17 Julai 2023, Pesuruhjaya PAS Selangor, Ahmad Yunus Hairi dan Ketua Polis Selangor, Dato Hussein Omar Khan telah menghadap Sultan Sharafuddin untuk membincangkan perkara itu. Justeru, Pejabat Diraja Selangor telah membuat Titah Diraja bahawa 'isu itu masih belum selesai'.

Di sebalik penjelasan dan permohonan maaf, Sanusi telah ditahan dan ditahan oleh Polis Diraja Malaysia (PDRM) pada awal pagi 18 Julai 2023 selepas Mesyuarat Majlis Tertinggi Perikatan Nasional diadakan di ibu pejabat mereka di Solaris Dutamas, Segambut, Kuala Lumpur.[41]

Harian Metro melaporkan Sanusi ditahan di bilik hotelnya di Mont Kiara oleh 20 pegawai Jabatan Siasatan Jenayah Terkelas (USJT) dan Bahagian Anti Maksiat, Perjudian dan Kongsi Gelap (D7) Bukit Aman. Mereka mengarahkannya keluar dari biliknya, dan membawanya ke sebuah pacuan empat roda Toyota Fortuner menuju ke Ibu Pejabat Polis Daerah (IPD) Gombak. Dia dikawal ketat dengan Kenderaan Jabatan Siasatan Jenayah (JSJ) PDRM Selangor.[42]

Menurut The Star, setiausaha politiknya, Hilmi Abd Wahab, berkata Sanusi melihat dua lelaki berpakaian gelap berdiri di pintu keluar kecemasan. Ketika beberapa minit berlalu, semakin ramai lelaki beruniform muncul, sebelum akhirnya, pada 2.30 am, seramai 20 anggota polis dilaporkan berdiri di luar bilik hotelnya. Dia diberitahu bahawa Sanusi ditahan di bawah Seksyen 4(1)(a) (Akta 15) Akta Hasutan yang dia perlu menghadiri prosiding undang-undang di Mahkamah Sesyen Selayang. Perkara ini disahkan oleh Ketua Polis Negara (KPN), Razarudin Husain PDRM sambil menyatakan bahawa kertas siasatan mengenai 3R telah dihantar kepada [[Peguam] Jeneral Malaysia]]. Termasuk dalam kertas kerja itu juga ialah, Presiden PAS Abdul Hadi Awang, dan bekas Menteri Kewangan Lim Guan Eng. Dia juga memasukkan Sanusi enggan menjawab panggilan yang membawa kepada penahanan mengejutnya. Justeru, ia adalah satu kesalahan yang boleh disita kerana laporan itu dibuat oleh Majlis Diraja Selangor yang melibatkan Agong dan Sultan Selangor. Razarudin juga menjelaskan bahawa 3R adalah perkara yang serius kerana kes Sanusi boleh menghina Raja-Raja Melayu yang lain juga.

Pada sebelah pagi, dia dilihat di Mahkamah Sesyen Selayang pada 8:55 am. Bagaimanapun, Astro Awani ketika siaran langsung melaporkan dia memasuki gelanggang menggunakan pintu masuk belakang dengan tujuan mengelak daripada media.[43]

Menurut Free Malaysia Today, Sanusi mengaku tidak bersalah atas dua pertuduhan, kedua-duanya didakwa mengikut Seksyen 4(1)(a) (Akta 15) Akta Hasutan 1948 di dua mahkamah berasingan. Hakim kes itu ialah Nor Rajiah Mat Zin dan Osman Affendi Mohd Shalleh.[44]

Peruntukan itu membawa hukuman denda sehingga RM5,000, penjara tiga tahun, atau kedua-duanya bagi pesalah kali pertama. Dia dikatakan melakukan kesalahan itu di Simpang Empat, Taman Selayang Mutiara di Gombak, Selangor, pada 11 Julai lalu. Pertuduhan kedua yang dihadapinya adalah berhubung kenyataan yang dibuatnya yang "cenderung menghasut ketidaksetiaan terhadap Raja-raja". Dia dikatakan melakukan kesalahan yang sama di tempat dan masa yang sama untuk pertuduhan ini. Dia dibenarkan diikat jamin RM5,000 bagi kedua-dua pertuduhan, dan kedua-dua mahkamah telah mengenakan perintah gag ke atas Sanusi untuk menghalangnya daripada membuat sebarang komen berhubung kes itu.[45]

Di tengah-tengah kritikan terhadap penggunaan Akta Hasutan yang kontroversi terhadap lawan politik, Perdana Menteri Anwar Ibrahim menegaskan bahawa kes itu berkaitan dengan "kedudukan dan maruah" raja-raja Malaysia. Tambahnya lagi, beliau enggan mencampuri perkara itu kerana pertuduhan telah dikemukakan oleh Peguam Negara, selepas siasatan polis yang mengikut prosedur yang sepatutnya.

Sementara itu, Menteri Undang-undang dan Pembaharuan Institusi Azalina Othman Said berkata bahawa kerajaan sedang mengemukakan undang-undang baharu untuk menangani apa yang dipanggil isu 3R, bagi menggantikan Akta Hasutan yang kontroversi dari 1948. Beliau juga menyatakan tindakan Sanusi tidak akan menyelesaikan jenayah kesalahan. Kerajaan akan mengadakan perbincangan dengan pihak berkaitan untuk menilai perkara itu dengan pihak berkepentingan.[46]

Kenyataan negatif mengenai Royalti Malaysia boleh didakwa di bawah undang-undang era penjajah, Akta Hasutan 1948, yang telah digunakan terhadap orang yang mengkritik Sultan di media sosial. Bagaimanapun, pertuduhan menghasut yang dikenakan terhadap ahli politik Malaysia jarang berlaku sejak beberapa tahun kebelakangan ini. Negara jiran Thailand mempunyai undang-undang lese-majeste yang ketat yang melarang penghinaan terhadap monarkinya.[47]